Etykieta DOJO
Dojo jest to miejsce ćwiczeń oraz medytacji. Poszczególne ściany w dojo mają charakter symboliczny. Najważniejszym punktem jest Kamiza – powinna znajdować się na wschodzie. Na tym miejscu nauczyciel udziela lekcji w pozycji shimoza. Należy pamiętać, iż dojo nie jest miejscem religijnym, jego umiejscowienie wynika z japońskiej tradycji i dotyczy zharmonizowania energii
W kamiza umieszcza się tokonoma, czyli portret twórcy Aikido – O sensei Morihei Ueshiby, a także kwiaty.
Wobec tej ściany należy zachować odpowiednią postawę:
- W Kamiza zasiada tylko nauczyciel
- Uczniowie nie powinni tam siadać, ani obracać się do niej plecami, kiedy kłaniają się partnerowi z wyższym stopniem
- Nie powinno się tam niczego układać
- Hakama jest składana przodem do kamiza
- Nie może być tam postronnych osób
- Jeżeli przechodzi się między sensei lub sempai i kamiza , powinno się ukłonić
Następną ścianą w dojo jest shimoza , która znajduję się naprzeciw kamiza . Po tej stronie zasiadają uczniowie. Za shimoza chowana jest broń. Kolejnym miejscem w dojo jest joseki . Jest to specjalne miejsce, w którym mogą zasiadać asystenci nauczyciela prowadzącego. Ostatnim miejscem jest shimozeki , które jest przeznaczone dla widzów oraz gości przebywających w dojo.
UKŁON
W dojo obowiązuje odpowiednie zachowanie się wszystkich ćwiczących. Jednym z rytuałów jest kłanianie się.
Istnieją dwie formy ukłonów:
Zarei – ukłon w pozycji seiza. Ukłon ten wykonuje się:
- po udzieleniu przez nauczyciela rady lub wskazówki
- kiedy zaprasza się partnera do ćwiczeń
- kiedy umieszczamy coś w kamiza – ukłon w kierunku tokonoma
- kiedy otrzymujemy lub oddajemy Hakama
- kiedy nauczyciel prosi uke , aby zademonstrować technikę lub jej element przy wejściu i zejściu z tatami
- kiedy nauczyciel wchodzi i wychodzi z dojo
- po zakończeniu ćwiczenia z partnerem
- Ritzurei – ukłon na stojąco (tylko dla mistrza w dojo)
ZACHOWANIE SIĘ W DOJO
Każdy kto chce przebywać w dojo , musi przyjąć odpowiednią postawę, na którą składa się szereg wymaganych zachowań. Wynika to z tradycji japońskiej oraz jest nierozerwalną częścią budo .
- Do dojo wchodzi się w odpowiednim obuwiu – zori
- po wejściu na tatami należy zająć swoje miejsce i pozostać w pozycji seiza
- po wejściu nauczyciela i sempai należy im się ukłonić
- w dojo siedzi się w seiza albo się ćwiczy – jedyna dopuszczalna wolna forma jest hanza przy
- wyprostowanych plecach i opuszczonych kolanach
- należy wykonywać technikę pokazaną przez nauczyciela i żadnej innej
- należy być ostrożnym – ćwiczyć zachowując zasady bezpieczeństwa aby uniknąć wypadków
- należy szanować partnera
- dojo nie jest miejscem na pogawędki, ćwiczenia wykonywane są w ciszy.
Przebywający na zajęciach muszą odpowiednio odnosić się do nauczyciela. Nie mogą go wołać ani zadawać pytań podczas zajęć – chyba że o to prosi. Powinni mieć zawsze postawę pokorną. Postawa ta odnosi się zarówno do nauczyciela jak i sempai i powinna być utrzymywana także poza dojo .
Ataki
| KATATE TORI AI HANMI |  |
nachwyt jedną ręką za jedną rękę w tej samej pozycji (lewej za lewą lub prawej za prawą) |
| KATATE TORI GYAKU HANMI |  |
nachwyt jedną ręką za jedną rękę w pozycji przeciwnej (lewej za prawą lub prawej za lewą) |
| KATATE RYOTE TORI |  |
nachwyt dwiema rękami za jedną rękę |
| RYOTE TORI |  |
nachwyt dwóch rąk za dwie ręce jednocześnie |
| KATA TORI |  |
nachwyt jedną ręką z przodu za bluzę w okolicy barków |
| RYOKATA TORI |  |
nachwyt dwiema rękami jednocześnie z przodu za bluzę w okolicy barków |
| MUNE TORI |  |
nachwyt jedną ręką za bluzę w okolicy piersi |
| USHIRO RYOTE TORI |  |
nachwyt z tyłu dwiema rękami za dwie ręce jednocześnie |
| USHIRO KATA TORI |  |
nachwyt z tyłu dwiema rękami za bluzę w okolicy barków |
| USHIRO ERI TORI |  |
nachwyt z tyłu jedną ręką za kołnierz |
| USHIRO HIJI TORI |  |
nachwyt z tyłu dwiema rękami za łokcie |
| USHIRO KATATE TORI KUBI SHIME |  |
nachwyt z tyłu za jedną rękę z jednoczesnym duszeniem drugą ręką za szyję |
| SHOMEN UCHI |  |
uderzenie z przodu ręką w głowę |
| YOKOMEN UCHI |  |
uderzenie ręką w bok głowy |
| KATA TORI MEN UCHI |  |
nachwyt jedną ręką za bluzę w okolicy barków z jednoczesnym uderzeniem shomen drugą ręką |
| TSUKI |   |
uderzenie pięścią (chudan – na poziomie brzucha; jodan – na poziomie twarzy) |
| MAE GERI |  |
kopnięcie w przód |